Uit het archief van www.buddha-dharma.nl






Het zonnewiel of de wan



In februari 2005 is de Hindu-gemeenschap in de UK een campagne gestart om de swastika weer voor Azië op te eisen als het symbool voor het leven dat het eens was. (Bron: Times Online)

Wat hier wordt herhaald zijn grotendeels de woorden van C.A.S Williams in zijn "Outlines of Chinese symbolism & Art Motives". Er zijn een paar kleine aanvullingen aan toegevoegd. Verder is de volgende engelstalige site aanbevelendswaard: www.onmarkproductions.com/footprints-bussokuseki.html

Het swastika-symbool is zeer oud en komt in vele landen voor. Het was, resp. is het monogram van de hindu-goden Vishnu en Siva. Het was de strijdbijl van Thor zoals dat voorkomt op skandinavische inscripties, en het was (is?) een favoriet symbool bij de Peruvianen. Het werd door boeddhisten naar China en Japan gebracht, hoewel het mogelijk ook een variatie is op het meander-patroon zoals dat op antiek aardewerk wordt aangetroffen.
De armen van de swastika wijzen naar rechts, maar van een andere vorm, die sauvastika wordt genoemd wijzen de armen naar links. Van de eerste wordt gezegd dat het de eerste van de 65 gelukbrengende tekenen is die afgebeeld staan op Boeddha's voetafdruk, en van de laatstgenoemde vorm is het de vierde (zie de 'onmarks productions site'). Sommigen zeggen dat iedere teen van Boeddha dit symbool naliet, en dat ze hier en daar weergegeven wordt als een bloem of een vlam.
Het woord swastika valt uiteen in su, goed, en as, zijn. als geheel wordt het vertaald met "fortuinlijk zijn".

In China heet het "het tienduizend tekens symbool" (wan tzû), en er wordt binnen het confucianisme gezegd dat het door de hemelen gezonden is. Het wordt beschreven als "de accumulatie van gelukbrengende symbolen die tienduizend goede dingen kunnen bewerkstelligen". Het wordt ook Boeddha's Hartszegel genoemd. We vinden het op Boeddha's borst, en in die voorstelling stelt het de boeddhageest of het boeddhabewustzijn, of Boeddha's hart voor.
Verder vinden we het in Tibet weergegeven in de kroon van bönpa-goden en boeddhistische bodhisattvas en meesters.

Een swastika symbool zoals dat door de cultuur van de Tocharen werd gebruikt (5e-10e eeuw).

Naar de mening van enkele van de eerste filologen die zich met boeddhisme en hinduïsme bezighielden, Burnouf en Schliemann, verbeeldt de swastika de kern van het hout, waar van oudsher door draaiende bewegingen met een stok te maken vuur uit ontstond. Ook verbeeldt het de gang van de zon doorheen het firmament. Het latijnse kruis, de Griekse tau (T met lange armen), het St. Andries-kruis, Venus' spiegel, de sleutel van de Nijl zouden allemaal uit dezelfde bron voortkomen.
Soms staat de swastika in een cirkel die ongetwijfeld de zon voorstelt, terwijl dan de kruisende lijnen de zonnestralen zijn.

Tot zover Williams, met hier en daar een correctie.
De antieke, met glanzende tegels versierde gebouwen van Tashkent vertonen hier en daar het swastika-symbool. We vinden het symbool ook in de cultuur van de Maya in Zuid-Amerika. Een architect als Frank Lloyd Wright heeft het toegepast in een van zijn projecten in Californië.

Wat met het hakenkruis op de mouw al niet misdaan is aan de joden, de sinti en de roma, de homosexuelen,de downs-patiënten en de gekleurde medemens (tienduizenden) werd ons in herinnering gebracht door een op 25 januari 2005 gehouden gedenkwaardige Auschwitz-herdenking in Berlijn. Die herdenking eindigde met een lied op muziek gezet door Schubert: "Nun muss Ich alles, alles, wenden."
Laat er dan ook een wending plaatsvinden in de waardering van de swastika. Moge een van de verhevenste symbolen op de wereld niet misbruikt worden, maar met respect getoond en ontvangen kunnen worden binnen de context waartoe het behoort, en nergens anders.









Deze pagina is er een op de site www.buddha-dharma.nl
www.buddha-dharma.nl is eigendom van White Jade River, Instituut voor Boeddhisme