december 2024      

  Nieuws over boeddhisme



Japan staat er om bekend dat geen van de geformaliseerde levensbeschouwingen een "zuivere" vorm kent, zonder elementen die zijn ingevoegd vanuit andere stromingen. In een Europa waar het katholicisme en het protestantisme een opdeling hebben gezien in verschillende stromingen die elkaar niet altijd niet verketteren, is dat niet indenkbaar.
Er is in het wereldje van het maatschappelijk werk, de tot opvoeders van de menigte geschoolde jongelieden een periode geweest waar met in gedachten dit voorkomen van europees "bible thumping", een intiatiefje ontstaan waarin "al die religies" maar eens moesten leren om vredig met elkaar om te gaan — want ze sloegen elkaar vast de hersens in als ze elkaar tegenkwamen; dat deden wij zelf immers ook, toen we nog op klompen liepen!

Vanuit die gedachte kwam, ik denk, begin 80-er jaren, het in wezen bespottelijke idee dat mensen uit verschillende religies en levensbeschouwingen maar eens een dagje tot een andere religie zou moeten gaan behoren, dit om de ander beter te gaan begrijpen. Dat "experiment" werd dan ook op tv vertoond, ter leringhe ende vermack.

Bijvoorbeeld een boeddhistisch echtpaar moest maar eens ruilen met een joods echtpaar. Dat wil zeggen, de vrouwen liepen een dagje met elkaar mee, en de mannen ook. Dat liep jammerlijk mis, althans in de ogen van het boeddhistische echtpaar, maar daar hebben we het dan maar niet meer over, ze verkeren waarschijnlijk nog onder ons.

Vele jaren later schoot diezelfde bovengenoemde maatschapelijk-werkgroep opnieuw in actie. Na een aanslag door radikale islamisten ergens, hoorden we een: we moeten er voor zorgen dat boeddhisten geen hekel aan moslims krijgen, hoor! "Wù" hadden, om het op z'n frans te zeggen, een emprise op de beschavingsgewijs achtergebleven boeddhisten te lande. Althans dat dachten "wù". Ignorance and arrogance are twins.

Zo'n andere beschaving en hoe ze het andere benaderen

Om terug te gaan naar Japan: Een zekere Godyssey die enige jaren geleden een podcast had, liet op het toenmalige twitter een foto met onderschrift zien:
"Boven de bergpieken van Japan", zo schreef hij, "heb je de tengu, vogelachtige wilde tovenaars/helderzienden die bekend stonden vanwege hun slechte humeur, hun lange neus, en hun — hij zegt het — boeddhistische wijsheid. Ze maken, net als de vogels, de bergen tot hun thuis, omdat het afgelegen is en ver weg van de mensheid, en ook omdat ze daar dichter bij het liminale zijn, de staat waarin de ene levensvorm naar de andere over gaat."

Nu gaat binnen het boeddhisme een slecht humeur niet over van de ene levensvorm naar de andere, althans niet naar iets dat gewenst zou kunnen zijn. Hooguit komt er een periode van nog erger ongeluk dan wat er in dit leven ervaren werd, maar dat gaat de tengu-beschouwer niet in zijn overweging meenemen. De oorspronkelijke bedoeling zal geweest zijn die bekende mix van vrees en bewondering/respect. En deze vorm van initiatie, op zo'n moment van schrik en beven, heeft dan weer de functie dat men zich tegelijkertijd hardt tegen wat er eventueel nog voor ergs in het verschiet zou kunnen zitten; een je alvast sterk maken voor de dag die hopelijk nooit zal komen, maar waarvoor de mens zich alvast indekt door niet meteen weg te lopen voor wat vrees en ontzag inboezemt.




Nieuws over Boeddhisme is een productie van White Jade River, Instituut voor Boeddhisme.
De paginas bestaan sinds september 2004.
email: whitejaderiver@gmail.com

Stichting onder nummer 20138036.