Daarin wijkt het Rusland van vandaag af van het gebruikelijke uit het legeruniform houden van professionele levens-beschouwelijken, maar zoiets kunnen we verwachten van het Rusland van Poetin.
De, of liever een, nieuwe khambo lama, de titel voor een leidinggevende, Damba Ayusheev, een vriend van Poetin, is van mening dat ook de moniaal zich op te offeren heeft voor het vaderland. De "pandito" (pandit) houdt zichzelf echter wel buiten schot. Voor de goede orde, de Moscow Times heeft het, hoewel niet bij naam genoemd, over khambo lama Ayusheyev (of Ayusheev), niet over de eveneens hierna genoemde Javzandorji.

Wat nu "khambo lama" heet, was tot en met 2012 een "jebtsundamba". In dat jaar overleed de 9e in die lijn, de jebtsundamba khutughtu (khutughtu = tulku = "gereïncarneerde". Andere boeddhistische stromingen hebben het liever over wedergeboren). Er werd een nieuw hoofd over de monnikengemeenschap van Mongolië gevonden, maar het heeft ca 10 jaar geduurd voordat hij zich in Mongolië vestigde, of althans formeel in, of over dat land werd aangesteld.
De 9e, Jampal Namdol Chökyi Gyaltsen, is pas in de laatste jaren van zijn leven naar Mongolië verhuisd; hij had overduidelijk niet veel zin in die officiële functie en leefde genoeglijk met zijn vrouw (heel ongebruikelijk in het gelugpa) in McLeodganj, India, waar hij verschillende activiteiten ontplooide. Formeel had hij ook het hoofd moeten zijn over de gelug-gemeenschap in de russische republieken, maar daar is het onder de omstandigheden niet van gekomen.

Bij het aantreden van de 10e, Javzandorji, is de titel gewijzigd: jebtsundamba werd khambo lama. We mogen veronderstellen dat dit is gedaan in een verdere toenaderingspoging, een wens dat de door de gelugleiding-in-ballingschap voorgedragen kandidaat aanvaard zou worden door de boerjaatse gelug-boeddhisten, plus die in de andere russische republieken. Dat mocht niet zo zijn, zo stellen we nu vast, althans niet voor wat betreft Boerjatië.

In 2023 feliciteerde de dalai lama de pas benoemde, en door zijn en daarmee samenwerkende andere stromingen erkende khambo lama, Geshé Jetsun Dorji (Javzandorji) die, als het aan hen ligt, zowel aan het hoofd staat van de monialen in de russische republieken als in Mongolië. In ieder geval moeten we terug gaan tot 2012 om een artikel over deze khambo lama Javzandorji te vinden in de krant die wordt uitgegeven door de tibetaanse regering-in-ballingschap.

Wat uit het verslag blijkt, dat door Keston.org online is gebracht, is dat zij ervan uitgaan dat Ayusheev door het gelugpa, de dalai lama's stroming, in Boerjatië is gestationeerd. In dat zelfde verslag staat dat de Boerjaatse monialen, en dus ook die uit de andere russische republieken, ingeschreven moeten zijn bij de "Traditional Buddhist Sangha". We gaan er van uit dat in het openbaar optreden daarbuiten ongewenste gevolgen zal hebben. En Poetin zal ook Ayusheev ontvangen hebben, en Ayusheev zal vriendelijk zijn geweest en met de regeringsleider op de foto zijn gegaan.

In de ogen van de Boerjaten, zo meldde het bovengenoemde Keston in 1999, is Ayusheev net zo'n khambo lama als Javzandorji. Wat ze niet hebben nagevraagd is of Ayusheev zijn erkenning heeft gekregen van, laten we zeggen, Dharamsala, de vestigingsplaats van de tibetaanse regering-in-ballingschap. Dat kan, gezien de inhoud van het paper niet het geval zijn geweest.
Keston's verslag toont dat de Boerjaten een oude invulling aan die titel geven. Het betekent volgens hen niet meer dan (hoofd-)abt. Ze hebben hem zelf benoemd, zijn van mening dat hij en zijn achterban niettemin gelug-boeddhisten zijn (met 4 portretten van de dalai lama in het hoofdkwartier), en menen dat ze de huidige khambo lama, mochten ze dat nodig vinden, kunnen vervangen door een nieuwe. Of de al dan niet-gelug boeddhisten in de andere russische republieken er ook zo over denken, is niet onderzocht, althans niet door Keston.
Zolang de huidige Boerjaatse hoofdmonnik er is, zal er niets veranderen. De kaarten zullen opnieuw geschud worden, zo mogen we verwachten, zodra er een nieuwe benoeming aan de orde komt. Dan wordt het interessant om te zien of Rusland gewicht in de schaal gaat leggen of zich afzijdig zal houden van spanningen die er zondermeer zijn.

Het Himalaya-boeddhisme van Tibet, al dan niet in ballingschap, is uitermate barok, zoals een Tibetoloog dat eens noemde. Het is niet onwaarschijnlijk dat de lezer van deze pagina ook een beetje duizeling wordt van die wirwar aan namen en titels.