Uit het archief van www.buddha-dharma.nl





AMITABHA BOEDDHA — DEEL 2

post-zesde-eeuwse opvattingen


De Himalaya-richtingen van het mahāyāna-boeddhisme dateren van na de zesde eeuw. Ze zijn voor een groot deel een voortzetting van opvattingen die in India ontstonden als reactie op een stuklopen op een muur van standvastigheid, opgeworpen door de oude stromingen die van geen nieuwe boeddha-interpretaties wilden weten, niet van een verondersteld cosmisch boeddha-zijn, noch van een religieuze invulling van het begrip boeddha als een vorm van godheid.
Wanneer de genoemde Himalaya-richtingen hun boeddhisme-invulling een 'religie' noemen, dan hebben ze daar globaal gezien gelijk in.

Onderstaande bijdrage gaat over twee opvattingen over Amitābha Boeddha, de ene als persoonlijk redder, en de ander als voorbeeld van onsterfelijkheid. Deze opvattingen leven binnen met name de Drukpa kagyu- en de Taklung kagyu-stromingen van het mahāyāna. De laatstgenoemde stroming verbindt het onsterfelijk zijn van Amitābha — hier onder de naam Amitāyus (zie daarvoor deze pagina, de vierde alinea en voetnoot 5) aan het voortleven van Padma-sam-bhava (Guru rinposjé [rinpoche]), een legendarische interpretatie die door het Taklung als historisch, dus echt en waar, wordt gezien.
Terwijl de 17de Moenlam/Monlam in Bhutan aan de gang was beschreef de krant Kuensel op 1 november 2016 voor het eerst wat Bhutan verstaat onder Mwèn-lam. Daarin, zegt de redacteur, worden de 22.000 boeddhas1 uit het verleden, heden en de toekomst geprezen. Dat staat dan in het mahāyāna-geschrift "The King of Aspirations", vertaald ongeveer "Het Grote Streven". Het mahāyāna zegt dat deze leerrede door Sakyamuni/Gótama Boeddha zelf was uitgesproken.
Er staat onderandere:
       "Mogen al diegenen die nu (dreigen te) verdrinken in de oceaan van lijden het verheven rijk van Amitābha Boeddha bereiken dankzij de ware en ongelimiteerde (morele) verdienste, die behaald wordt door het zich toeleggen op deze 'aspiratie tot het doen van goede daden'.2

       "The King of Aspirations" is een recitatie/gebed dat door zowel het gelug als het kagyu wordt toegepast, en waarschijnlijk ook door de twee andere grotere 'tibetaanse' stromingen. De Himalaya-stromingen halen het uit de de Gandavyūha, het laatste boek uit de Avatámsaka soetra. In een van de tekstgedeelten wordt gezegd dat de aspiraties van Samánta-bhádra bodhisattva verder reiken dan die van zijn mede-bodhisattva en broeder in de leer Manjúsri. Ook hier moeten we er van uitgaan dat dit werd opgeschreven als gevolg van verschillen van mening over welke bodhisattva als rolmodel te nemen.

 1.: "Tweeëntwintigduizend" komt in de 20ste-eeuwse vertaling waar hier naar verwezen wordt niet voor.

2.: In de versie waarvan hier de boeken worden gegeven staat:
       "Mogen zij die in de wereld verblijven, die ondergedompeld zijn in de kolkingen van passies, |
       Door de eindeloze alles overstijgende zegening die gerealiseerd werd doorheen de Praktijk van het Goede, |
       Naar het hogere rijk van Oneindig Licht gaan."
Met andere woorden, deze kagyu-stroming uit tenminste Bhutan interpreteert dit tekstgedeelte — 'het hogere rijk van Oneindig Licht' — in de richting van de Amitābha-verering.
Amitābha Boeddha komt in de Ganda-vjoeha niet voor. Dat wil zeggen, 'oneindig licht' kán een aanduiding zijn van Amitābha als een van de boeddhagestalten die men zich voor de geest kan halen, maar we kunnen net zo goed, en met meer recht van spreken zeggen dat oneindig licht 'gewoon' een geestesgesteldheid is die de intensieve meditator behalen kan, met veel en langdurige inspanning en geluk, c.q. goed karma.

 Op de dag van het bovenaangehaalde Kuensel-artikel werd een incident online gebracht uit waarschijnlijk een Droekpa-gompa in Ladakh. De getoonde persoon riep 'Amida' te hulp. Dat betekent dat het Drukpa deze boeddhagestalte ziet als een persoonlijke god die de mens in zijn nood kan bijstaan. Het onderstaande citaat van een Taklung-kagyu-leraar, geëmaild op 8/9 november 2016, noemt Amitayus (Amitābha) de Lang Leven-boeddha, en verklaart dat Padmasambhava*, dankzij zijn meditaties op deze boeddhagestalte eveneens ontsterfelijk is geworden. Deze stroming gaat kennelijk niet zo ver deze boeddhagestalte te zien als persoonlijk redder.

       Welke boeddhagestalte dan ook zien als redder op het persoonlijke en mondiale vlak is volkomen contrair aan de oorspronkelijke leer, de oorspronkelijkheid die door de elders geciteerde Caroline Rhys Davids the Sakyan Tradition wordt genoemd. Niet alleen is de slecht geïnformeerde of eigenwijze burgerij gebleven bij, of overgegaan tot de gedachte aan een godsfiguur, nu in de gedaante van deze of gene boeddha — met uitzondering van Gótama (Gáutama / Sakya-muni) Boeddha — maar ook is dit godsconcept binnengedrongen in bepaalde Himalaya-boeddhistische instellingen.

* Het email-citaat voortkomend uit het Taklung-kagyu, een van de Himalaya-stromingen: "First, today I want to tell you something that I think many of you don't know. Tukdrub Barchë Künsel is the practice of Guru Rinpoche [Padma-sam-bhava] that removes all obstacles. The first one is Amitayus Buddha who is the Long Life Buddha. Guru Rinpoche, when he practiced Long Life Buddha in Marátika, achieved longevity by taming and freeing himself from death. So actually, he never died. Then he taught this Amitayus practice in Tibet. Because of that reason, we call this Amitayus "the Guru Amitayus" or Guru Padmasambhava manifested as Amitayus.

Zie voor Padmasambhāva, resp. Guru Rinpoche de bovengegeven doorklik.



Terug naar de pagina over Amitābha Boeddha | Naar de hoofdpagina over Boeddha
Naar de archiefpagina | Naar de Soetraspagina

Deze pagina is er een op de site www.buddha-dharma.nl
www.buddha-dharma.nl is eigendom van White Jade River, Instituut voor Boeddhisme