De Pāli-canon van het vroege Boeddhisme bevat de Eerste Leerrede (Dhamma-chakkha-ppavàttana sutta).
De passage die specifiek gewijd is aan het begrip dukkha (doeka) volgt hier onder. Daarin is het woord dukkha onvertaald gelaten omdat het een aantal gradaties van lijden in zich bergt. Dukkha betekent niet alleen lijden, maar ook ongemak, obsessie en frustratie, al naar gelang de intensiteit van het ongemak.
Er staat:
Idam kho pana bhikkhave, dukkham ariyasaccam: jātipi dukkhā, jarāpi dukkhā, vyādhipi dukkho, maramàmpi dukkham, appiyéhi sampayógo dukkho, piyéhi vippayógo dukkho, yampiccham na làbhati tampi dukkham, sankhitténa pancupādānakkhandhā dukkhā.
De vertaling van deze eerste zin luidt:
Bovendien is dit, monniken, de edele waarheid over dukkha:
geboren worden is dukkha, ouderdom is dukkha, ziek zijn is dukkha, sterven is dukkha, verenigd zijn met het ongewenste is dukkha, van het gewenste gescheiden zijn is dukkha. Deze kwellingen (1) mee te dragen (2) is dukkha. Om kort te gaan, de vijf groepen van hechten(3) zijn dukkha.
(1) piccham (spreek: pietsjàm). Het woord lijkt in de Pāli-woordenboeken niet te vinden te zijn, maar het Hybrid-Sanskrit geeft picchiya als het kloppen van boombast (om er op te kunnen schrijven). Het is afgeleid van piccáyati, o.a. 'gekweld'.
(2) labh - verkrijgen, grijpen. (1)+(2): Met andere woorden, of we het leven nu prettig vinden of maar niks, we worden door al deze vormen van dukkha tegelijkertijd aangetrokken en afgestoten.
(3) De vijf Groepen van Hechten. Van het lichaam en geest-complex wordt door het Boeddhisme gezegd dat het uit vijf bestanddelen bestaat die ieder weer nader geanaliseerd kunnen worden in kleinere bestanddelen. Voor het bestaan van een wezen zijn alle vijf van deze kkhànda (Pāli), of skàndha (Skr.) noodzakelijk: een lichaam kan niet functioneren zonder geest, een mensen- of dierengeest kan niet geboren worden zonder lichaam. De vijf zijn: rûpa - lichamelijkheid, vedanā - fysiek ervaren of ondervinden, Saññā - perceptie, sankhāra - het samenstellen in de geest of het samengestelde in de geest, viññā - bewustzijn.
Idam kho pana bhikkhave, dukkhasamudayo ariyasaccam: "yāyam tanhā ponobhavikā, nandirāgasahagatā tatra tatrābhinandini, seyyathidam: kāmatanhā, bhavatanhā, vibhavatanhā".
De vertaling van deze tweede zin luidt:
Bovendien is dit, monniken, de edele waarheid over het ontstaan(1) van dukkha: het is de dorst naar bestaan(2) die gepaard gaat met het vreugde scheppen in(3), er met wellust (4) mee bezig zijn, er nu eens zus, dan weer daar zo naar hunkeren; het is (precies gedefinieerd) dorst naar lichamelijk ervaren, dorst naar bestaan, of dorst naar niet meer bestaan.(5)
(1) samudaya
(2) resp. geobsedeerd bezig zijn met bestaan of wedergeboren worden
(3) nandi, resp. vreugde scheppen in die gedachten
(4) raga
(5) Anders geformuleerd zijn de drie: verslavingen van allerlei aard, doodsangst of levensdrift, doodsverlangen.
Idam kho pana bhikkhave, dukkhanirodho ariyasaccam: yo tassāyeva tanhāya asesavirāganirodho cāgo patinissaggo mutti anālayo.
De vertaling van deze derde zin luidt:
Bovendien is dit, monniken, de edele waarheid over het uitdoven(1) van dukkha: het helemaal doen uitdoven van deze dorst, het opgeven(2) ervan, het achterlaten(3) ervan, zich er van bevrijden(4), er afstand van doen(5).
(1) nirodha
(2) caga
(3) panissagga
(4) mutti
(5) anālaya
Idam kho pana bhikkhave, dukkhanirodhagāmini patipadā ariyasaccam: ayameva ariyo atthangiko maggo, seyyathidam: sammāditthi sammāsankappo sammāvācā sammākammanto sammājivo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi.
De vertaling van deze vierde zin luidt:
Bovendien is dit, monniken, de edele waarheid over het begaanbare(1) pad(2) dat lijdt naar het uitdoven(3)van dukkha: het is dit edele achtvoudige pad, te weten: juiste inzichten, juiste aspiratie, juiste spraak, juist gedrag, juist levensonderhoud, juiste inspanning, juist aandachtig bewust zijn, juiste samādhi(4).
(1) gam
(2) patipada
(3) nirodha
(4) meditatie in algemen termen
Het woord Bloemenkrans staat voor Perfecties die we kunnen behalen en dan als het ware aanbieden aan Boeddha die ons geleerd heeft wat die Perfecties zijn en hoe ze vergaard moeten worden.
Naar pagina drie
Terug naar de startpagina
Een engelse vertaling werd uitgegeven door Shambala
Deze pagina is er een op de site www.buddha-dharma.nl 
www.buddha-dharma.nl is eigendom van White Jade River, Instituut voor Boeddhisme
|
|