Onder de kop "
The Chinese were white - until white men called them yellow" staat hier een illustratie uit Harpers Weekly van 1898 (niet 1895 zoals abusievelijk in het artikel gedrukt stond) waarin "het gele ras" een in de verte opdoemend zittend boeddhabeeld voorstelt. Schokkend, maar denk niet dat dit vooroordeel verdwenen is.
In het artikel in de SCMP (https://www.scmp.com/.../chinese-were-white-until-white...) schrijft Michael Keevak hoe voor de 19de eeuw "ras" nog niet werd gedefinieerd op basis van een huidskleur. Indiërs zijn het daar niet mee eens. Zij hadden al eerder te maken met handelaren en missionarissen die hun eigen lichte huidskleur definieerden als beschaafd, en alle andere als dubieus. Het was dan ook al in 1795 dat de duitse anatoom Johann Friedrich Blumenbach aankwam met de benaming "gilvus", geel.
Wanneer de Russisch-Japanse oorlog aan de gang is schrijft de russische auteur Andrei Bely in zijn roman
Petersburg over "een gele horde Aziaten ..." en heeft het dan expliciet over de japanse troepen die, tot horreur van het tsarenrijk, niet raciaal inferieur waren, maar een "efficiënte militaire machine" hadden opgebouwd.
(1)
De term "geel" was in russische kunstkringen zodanig ingeburgerd dat diegenen die een russo-aziatische origine van het oorspronkelijke Rusland veronderstelden, zoals "de Eurasianist ideologue V.P. Níkitin" die aan het begin van de 20e eeuw stelde dat er "in iedere Rus een druppel geel bloed" aanwezig was/is. (McCannon, p. 109, ibid).
Ook Pucini met zijn
Turandot was slachtoffer van deze racistische ideologie. De chinese prinses Turandot is daar een bloeddorstig wijf die iedere man de dood in jaagt die haar ten huwelijk vraagt maar niet "de 3 vragen" weet te beantwoorden. In het libretto komen we dan ook "chinese woorden" tegen als "Pu-Tin-Pao" en de ministers Ping, Pang, en Pong, maar ook de verwijzing naar het boeddhisme voor zover bekend gemaakt door franse en russische taalgeleerden: "Enkel Nietsheid bestaat", verwijzend naar het Hybr.Sanskriet concept
sunyatá, noot 27 v.42.
Voor het merendeel onbekend met dit libretto raakt het publiek niettemin in extase wanneer het "nessun dorma" wordt aangeheven, naar melodie wiegend als de zee, maar in de tekst zo zot als 't maar kan.
We zien dat
De Pouvourville, 19de eeuw, de term "geel" opneemt of uitvindt wanneer hij, gevestigd in de Mekong-regio, kijkt naar de invasiedrang van China.
Dat "geel" is er zelfs bij de chinese mens ingegaan als koek. Tot voor kort lag Kei Lam's "Banana girl" op de leestafel: geel van buiten, wit van binnen, het verslag van een chinees meisje dat met haar ouders in Parijs was aangekomen, zich geheel had aangepast, maar met een lichte reserve. Ze woont inmiddels in Hong Kong.
Blumenbach's andere term: "caucasian race" is tot op de dag van vandaag een standaard omschrijving binnen het amerikaanse justitiële apparaat dat woorden zoekt om etnische of andere kenmerken zodanig te omschrijven dat deze diensten niet meer vervolgd kunnen worden vanwege het gebruik van "het n..-woord" en andere als negatief ervaren aanduidingen.
Wanneer echter Robert Bleichsteiner het over "geel" heeft in zijn "die gelbe Kirche", een boek dat in 1950 in Parijs (in het frans) werd uitgegeven, heeft hij het niet eens zozeer over "ras", maar over het Himalaya-boeddhisme van Tibet, Mongolië en Binnen-Mongolië waar hij de gele kleding van de monialen uit het Gelugpa tegenkwam. Hij verklaart zijn term "geel" niet in negatieve zin, en eindigt zijn reisverslag met de zekerheid dat het "tibetaanse theater" het wel redden zal.
(1) John McCannon, "Nicholas Roerich - The Artist Who Would Be King", Univ. of Pittsburg Press, 2022, p.70
Stichting onder nummer 20138036.