|
|
BIJ HET DERDE HOOFDSTUK
Eerder werd al opgemerkt dat het mogelijk is dat hoofdstuk Drie een latere toevoeging is. De stijl ervan is vloeiender en helderder dan die van hoofdstukken Een en Twee, en, waar hoofdstuk Twee de refutatie van een drietal andere filosofisch-religieuze stromingen bevat, komt pas in hoofdstuk Drie een vierde, de Lokāyata-traditie ter sprake.
De (Carvaka-)Lokāyata was een athestische, niet-boeddhistische stroming die zich, als de Nyāya, uitsluitend bezig hield met de ervaarbare wereld, en die bovendien stelde dat de dingen in die ervaarbare, externe wereld zelf-aard bezitten. Vandaag is de studie van wat de Lokāyata voorstond een must aan een aantal boeddhistische hogescholen in Azië. Het is duidelijk dat de "rationalistische", enkel-en-alleen-deze-wereld-en-dit-leven gerichtheid van Lokāyata terecht gezien wordt als een afwijken van de Middenweg die Boeddha predikte.
Vanaf dat punt, met de visie der Lokāyata in gedachten, worden in hoofdstuk Drie een aantal themas uit de eerste hoofdstukken opnieuw behandeld, en komen we bijvoorbeeld ook de naam van de hindu-god Vishnu tegen.
In dit zelfde hoofdstuk komen hindu-stromingen ter sprake die niet eerder in de voorgaande hoofdstukken werden genoemd. Zo is er een anekdote rond een aanhanger der hindu-god Narāyana, op een zodanige wijze verwoord dat met zekerheid gesteld kan worden dat dit fragment niet eerder dan de elfde eeuw kan zijn ontstaan, en er is bovendien een tekst waarin het begrip Māyā (illusie) op zodanige wijze wordt behandeld dat slechts geconcludeerd kan worden dat hier sprake is van de saiva-siddhanta-leer uit het zuiden.
NIHILISME
Vaak wordt aangenomen dat enkel-bewustzijn nihilistisch is, dat het al het bestaande ontkent. Tussen neus en lippen door zet vers 47 in dit derde hoofdstuk deze zaak recht: "Je verbeelden dat dingen niet bestaan is karakteristiek voor gehechtheid; is de waarheid hiervan eenmaal tot je doorgedrongen dan is het net van gehechtheden verwijderd." Duidelijker kan toch niet gemaakt worden dat Yogacāra-boeddhisme geen nihilisme is.
|
|
Vertaling: bhiksuni Ratana.
Deze pagina is er een op de site www.buddha-dharma.nl 
www.buddha-dharma.nl is eigendom van White Jade River, Instituut voor boeddhisme
|
|
