De Himalayan Times van 5 januari 2005 meldde dat op de 14e het Samyàk Mahadán zou plaatsvinden. Een gebeurtenis die eens in de 12 jaar plaats vindt. Samyak betekent Goed, of Gunstig, en Mahadan is Groot, of Extensief Geven.
Het ritueel vond zoals gebruikelijk plaats te Bhuikhel in Swoyambhu (de Swayambhu-vlakte).
Bij deze gelegenheid wordt eer gebracht aan Diipànkara Boeddha, de eerst-bekende Boeddha die over aarde ging.
Bij die gelegenheid werden 100 priesters uit de Nepalese, of Newar-traditie uitgenodigd giften in ontvangst te nemen. Ze worden in de volksmond Dipànkar Boeddhas genoemd, naar de Boeddha die in het Newar-boeddhisme zo'n grote plaats inneemt.
De dag is in het hinduïsme gewijd aan God Zon (Surya), en de Tamil-gemeenschap kent het als het oogstfeest Pong-gol.
Deze ceremonie is een typisch nepalese uiting, en omvat ook aspecten uit de vedische tijdsindeling. Zo wordt de dag georganiseerd op de dag dat de hindu-gemeenschap Maghe Sankrànti, of Mákara Sankrànti viert, de dag waarop de zon zijn noordelijke ommegang aanvangt en het teken van de Steenbok binnengaat. Die zonnekoers wordt Ūttara-yana patha genoemd. Het binnengaan van deze nieuwe periode op de astronomische kalender valt op dat tijdstip waarop de dag even lang is als de nacht; daarna worden de dagen steeds langer. Hindus offeren op die dag voedsel aan God Zon (Surya), en in Nepal neemt men een bad in een heilige rivier. De dagen waarop de zon telkens een ander sterrebeeld binnengaat markeert de vedische tijdsindeling.
Ook op die dag vierde de Tamil-gemeenschap Ponggal of Ponggol, het oogstfeest.
Eerdere beschrijvingen van de nepalese boeddhistische ceremonie van Mahadan, Groot Offeren, maken duidelijk dat dit feest voornamelijk populair is onder de nepalese zakenlieden. Mensen kwamen van heinde en ver, en de toenmalige koning Gyanendra, regerend over het enige hindurijk ter wereld — dat hem niet zou overleven — was eregast.
Dipànkara Boeddha staat in de Geschriften bekend als de eerste Boeddha die ooit in mensengedaante over de wereld ging - naar de mening van het Mahayana-boeddhisme als afschaduwing van Boeddhaschap als zodanig. Daarna kwam er een serie andere Boeddhas die over aarde rondgingen, en wier "Boeddhatijdperk" (sásana) oneindig lang duurde. Na het laatste tijdperk, 2550 jaar geleden gerekend vanaf 2006, volgens het zuidelijke boeddhisme, werd Sakyamuni Boeddha, of Gótama Boeddha, of Gátama Boeddha geboren. In dat tijdperk, dat maar een uitsnede is van de tijdloze Dharmadhātu, leven we nu, en Sakyamuni Boeddha verklaart ons de Dharma van alle Boeddhas.
Over de voorgaande Boeddhas, met uitzondering van Dipànkara, is slechts schaarse informatie voorhanden. Er zijn enkele tekstfragmenten gevonden waarvan wordt aangenomen dat dit de uitspraken van een vroegere Boeddha zijn. In fragmenten als deze ligt de basis voor de verklaring dat de verschillende Boeddhas dan wel steeds andere woorden gebruiken, aangepast aan tijd en plaats, maar in wezen telkens hetzelfde vertellen.
(Zie voor de nepalese verering van Dipànkara Boeddha onderandere: www.asianart.com/patan-museum/
De vier Machhindranath's en de wagenfestivals
15 mei 2021
Nasana Bajracharya van Online Khabar heeft ons een dienst bewezen met een artikel over niet een, niet twee, maar vier Machhindranath-figuren in de Kathmandu-vallei van Nepal.
Begeleid met een aantal fotos geeft ze de namen van deze godheden: Rato Machhindranath, Seto Machhindranath, Nala Karunamaya, en Chobhar Karunamaya. Alle vier, zo schrijft ze, zijn emanaties (avatars) van de ondergenoemde Lokeshvara, hier gezien als afschaduwingen van Avalokiteshvara met zijn/haar 108 manifestaties. Die manifestaties zijn dan evenzovele "Lokeshvara's c.q. Machhindranath's", en ze worden in de Kathmandu-vallei vereerd door zowel de hindus als de boeddhisten, althans de boeddhisten uit de Newari-bevolkingsgroep die een syncretische vorm van boeddhisme hanteren.
We laten hier de doorklik naar het artikel staan in de hoop dat het nog lang online zal blijven: https://english.onlinekhabar.com/4-machhindranath-deities-that-kathmandu-nepal-worships.html, ook omdat deze beleving vrij ver van de bron af staat, en er hier daarom hier al te veel aandacht aan gegeven wordt.
Op 21 april 2021 werd door duizenden de kar door de straten van Nepal's hoofdstad getrokken waarop een van de voor het Newar-geloof meest bekende figuren staat afgebeeld. Deze gebeurtenis is een van de twee die "Machhindranath" heten. Seto Machhindranath is dan, zegt een van de specialisten op dit gebied, het 32-meter hoge houten beeld van deze Newar (hindu, of semi-hindu) godheid die gaat over regen en vriendelijkheid.
Dat het wagenfestival in principe een hindu-festival is, wordt bijvoorbeeld bewezen door de jaarlijkse Sidda-linge-shwara Jatra in de deelstaat Karnàtaka waar het verlichting bereiken van een saivistische voorganger uit het verleden wordt gevierd.
De foto toont de tempel van Hampi in dezelfde deelstaat waar in het verleden, toen een krijgsheer nog 300 olifanten in kon zetten, de kar door deze dieren werd getrokken, met de mennekes op de bok. Nu is het bijna andersom en wordt de wagen getrokken door mensen, en zal er vast wel een beeld van een olifant als decoratie aan toegevoegd zijn.
Wanneer de eind vierde-/begin vijfde-eeuwse de chinese pelgrim-monnik Faxian (oude spelling Fa-Hien) de noord-Indiase plaats Patna bezoekt, dat in de boeddhistische canon Pátaliputtra wordt genoemd, is hij getuige van een wagenfestival. Op wel vijf lagen bamboe-constructies, die op vierwielkarren door de stad worden getrokken, staan beelden van Boeddha, devas, en bodhisattvas. De Nepalese festivals zijn waarschijnlijk gekopieerd op dat in Patna.
Er is een historiserende legende over het ontstaan van Nepal en over het wagenfestival. Die legende is opgenomen in Rājendralāla Mitra's Sanskrit Buddhist Literature of Nepal (Calcutta 1971, p. 253/4), en is als zodanig van tantrisch-esoterische mahāyana-origine. In die legende is sprake van een wijze met de naam van Śāntikara die hier Heer wordt genoemd, hetgeen opgevat moet worden als boeddha. Śāntikara is in staat een drietal Lokeśvaras te halen naar het gebied dat nu Nepal is. Die Lokeśvaras zijn in staat een einde te maken aan de droogte, waarna het Nepal van toen een vruchtbaar land werd. Een van deze Lokeśvaras, die een beetje tegen zijn wil uit de berg Kapota werd gehaald, gaf leiding aan de ceremonie die "het trekken van de kar" wordt genoemd.
Mitra voegt aan de samenvatting toe dat naar zijn mening de opsomming van namen uit deze "Purāna" niet ouder is dan vier- of vijfhonderd jaar, gerekend vanaf 1971.
Lokeśvara is een functie of emanatie van Avalokiteshvara.
Er zijn in het Nepal van vandaag dus vier Macchendranāths waaronder de (Newar hindu, of Newar semi-hindu) rode (of rato]) Macchendranāth waarvan een beeld 6 maanden per jaar in Bungadyah wordt bewaard, en zes maanden in Patan. Deze Macchendranāth is een hinduïstische avatar daar het beeld noch het interieur waarin het bewaard wordt gefotografeerd mogen worden. De rode Macchendranāth wordt door de een gezien als een avatar van de hindu-god Shiva, door de ander als de idem Vishnu, en door velen als een samenkomen van Vishnu en Avalokiteshvara, en de laatste dan in zijn boeddhistische betekenis.
Friedrich Wilhelm (1) meldt dat Macchendranāth, of Matsyendranāth, die ook wel Mīnanāth wordt genoemd in een aantal hinduïstische yogateksten de adi-guru, de oer- of oospronkelijke leraar wordt genoemd. In de Bengaalse nāth-literatuur, zegt hij, heet hij de eerste menselijke leraar.
Van de witte Macchendranāth, de tweede, zijn fotos gemaakt, waaronder deze, een plaquette, gezeten in zijn schrijn, in dit geval niet een standbeeld dat op een wagen wordt voortgetrokken. Maar ook hier is toch sprake van ee wagenfestival, hoewel toch niet in die omvang en opwinding als dat voor de rode. En het is zelfs mogelijk dat de (semi-)boeddhistische Macchendranāth inmiddels maar thuis wordt gelaten, want de hele episode waarin hindu en leken-boeddhistische professionals elkaar de loef probeerden af te steken met ieder een wagenfestival is inmiddels zo verwarrend dat waarschijnlijk ook de doorsnee Nepalees er eigenlijk geen touw meer aan vast kan knopen.
De andere twee Macchendranāths worden beschreven in het bovengegeven Online Khabar-artikel. Er zijn verschillende opvattingen over dit concept, zo blijkt, en ze zijn allemaal waar, voor diegene die deze of gene verklaring aanvaardt. Cultivering is hierbij het steekwoord: neemt de vereerder de voorgehouden geesteshouding of praktijk(en) over, dan is er vooruitgang. Blijft het bij "aanbidden", dan schiet de zaak geen sikkepit op.
(1) "Prüfung und Initiation im Buche Pausya und in der Biographie des Nāropa", Wiesbaden 1965, p.46
|
Deze pagina is er een op de site www.buddha-dharma.nl 
www.buddha-dharma.nl is eigendom van White Jade River, Instituut voor Boeddhisme
|
| |
