Bijlagen:

Het zijn in de franse koloniale periode alleen Fransen geweest die opgravingen en onderzoek mochten verrichten op de complexen van Angkor Wat. Zij hebben een schat aan gegevens blootgelegd waar anderen op hebben voortgebouwd. In dat verband moeten we verwijzen naar namen als Paul Pelliot, Henri Maspero, Louis Finot, George Cœdès, en Henri Parmentier. Ze worden kort vermeld op de geschiedenis-pagina van de EFEO, de "Franse School voor Studies naar de Oriënt" die deze namenlijst aanvult met bijvoorbeeld die van Paul Mus die de levensbeschouwingen van de Oriënt voor zijn rekening nam, en van Paul Demiéville voor zijn arbeid in sinologie.

Nicolas Constans schreef een artikel over de Angkor-restanten in Cambodja dat op 1 juli 2014 geplaatst werd op het Archeo-blog van de krant Le Monde.
De fotos waren gemaakt door Jean-Pierre Dalbéra.
De heer Constans maakt hier melding van het werk van twee Britse criminologen die zich nu eens niet met de restanten zelf hebben bezig gehouden, maar met de grootschalige kunstroof die plaatsvond op de over een groot gebied verspreidde archeologische sites. Een van hen is Cambodjaan van geboorte.
Ze menen dat de kunstroof niet een georganiseerde zaak van professionals is, maar eerder activiteiten van idividuen die die met verkoop van oude khmer-beelden hun inkomen probeerden aan te vullen. Deze constatering is ook al jaren eerder gedaan door reizigers die per toeval op boeren uit de omgeving stuitten die met de gebrekkige middelen die ze hadden stukken bas-reliefs probeerden los te wrikken om ze aan malafide opkopers aan te bieden. Beide Britten zijn in 2013 aan hun werk begonnen. Voor hun onderzoek hebben ze vraaggesprekken gevoerd met goedwillende dorpelingen en monniken in Cambodja die vaak een goede terreinkennis hebben en de lege plekken kunnen aanwijzen waar kort geleden nog iets stond. Een van de bevindingen is dat de meeste roof zonder al te veel moeite over de grens naar Thailand verdwijnt omdat de Thaise douane wel geïnteresseerd is in verslepen van Thais erfgoed, maar niet in dat van Cambodja. In ieder geval kennen beide onderzoekers nu twee smokkelroutes, en daarmee is het iets gemakkelijker geworden daar bewaking op in te zetten.

Het artikel werd geïllustreerd met een foto van twee "bewakers" op het tempelterrein van Banteay Srei, ca 20 km. verwijderd van het centrale deel van Angkor.
Banteay Srei betekent "citadel van de vrouwen", en de moderne naam van de tempel is "Ishva-pura, stad (pura) van Ishvara, dat wil zeggen, van de hindugod Krishna die in de Mahābhārata de wagenmenner was van de krijger Ārdjoena.
We zien hier dat ook deze Khmer krijger-koningen zich omringd wilden zien met alle religieuze en bovenzinnelijke krachten die er maar zijn, en die maar te bedenken vallen. En ook hier zien we dat "de vrouwen" waar Banteay Srei aan refereert de gopi zijn, de meisjes die tijdens het koeienwachten wel raad wisten met de slangen die zich door het gras bewogen. En stuk voor stuk waren ze de gade van Krishna. Dat wil je als Khmer-koning ook wel; alle meisjes gopi en ikke Krishna.

De tempel die werd gebouwd voor koning Rajèndra-várman-II (944-968) werd in 967 in gebruik genomen, dus een jaar voordat deze koning stierf. De tempel werd hem geschonken door een van zijn raadgevers.
De twee bewakers op de afdeling zijn duidelijk zichtbaar veel jonger dan de bouwwerken er omheen. Latere informatie leerde dat hier replicas zijn neergezet, zoals de figuren op de reling van de grote brug naar het complex dat ook zijn; worden ze vernield — en zeloten zijn daarneem bezig geweest — dan is er nog geen man overboord.

Scientific decuction on the basis of data, according to Francis Bacon