Uit het archief van www.buddha-dharma.nl
'BENOEMDE' MONNIKENSakyamuni Boeddha's meest vooraanstaande tijdgenoten
januari 2017
De meest bekende olifantenoptochten met religieuze betekenis, peera-heera (schrijf: perahera) vinden plaats in de srilankaanse stad Kandy. De hoofdstad Colombo kent echter ook tenminste één perahera, en wel die op de vollemaandag van februari wordt gehouden onder de naam Nawam Poya (pooja = Skr./Pāli: poedja [schrijf: pūja] = viering).
Explore Sri Lanka (http://exploresrilanka.lk/2014/02/nawam-maha-perahera/) schrijft over deze optocht die wordt georganiseerd door de Colombo Ganga-ra-maya tempel (g als in 'good'). De perahera herdenkt wat genoemd wordt het eerste concilie en "de benoeming van de eerste hoofd-discipelen". "Benoeming van de eerste hoofddiscipelen" is binnen het theravāda een typisch srilankaanse invulling van hetgeen we kunnen leren uit verschillende tekstfragmenten die op verschillende plaatsen doorheen de canon van die stroming staan. Boeddha heeft zich op verschillende plaatsen in de vroege canon uitgelaten over een paar monniken die hem na stonden en die hij waardeerde voor hun toewijding en kennis. Hij beschreef hun deskundigheden: de een was goed in dit, de ander in dat. Maar van "benoemen" was geen sprake, op een uitzondering na, en wel in de persoon van Upāli die met zoveel woorden werd benoemd tot hoeder van de monniks-regels, toen nog niet meer dan de Ovāda Pāti-mokkha. De lijst belangrijkste tijdgenoten van Boeddha vinden we op een van de wiki-paginas. De op die pagina genoemde Subhúti wordt weliswaar 1 x in de vroege (Pāli) soetta (soetra = leerrede) genoemd, maar wordt door die vroege stroming (theravāda) niet gezien als een belangrijk personage uit de eerste jaren. Het is pas in de mahāyāna soetras, en met name in de Lotus Soetra, én in de Diamant Soetra dat deze figuur wordt opgevoerd als een uiterst belangrijke eerste discipel. En verder heeft iemand als Sari-poetra zich opgeworpen als instructeur van groentjes. Boeddha erkende en waardeerde die bezigheid, maar heeft genoemde monnik nooit "benoemd"; er was een spontaan oppakken van bezigheden. Het redelijk recente opstellen van een lijst "benoemde hoofddiscipelen" dient derhalve een doel: het op de voorgrond stellen van de praktijklijn die deze of gene latere stroming is gaan volgen. In het wikipedia-geval is het een Lotus Soetra-adept geweest die de opvatting binnen zijn substroming heeft gepresenteerd als universeel. Dat is uiteraard onjuist. Zoals in andere gevallen: hanteer de wikipaginas, maar zoek ook nog even verder, en stel vragen aan hen die het weten kunnen. |
|
