april 2014

Fred en Jane Brooks hebben hun collectie aardewerk uit de Chinese Tang-periode (618 - 907 nC) geschonken aan het Bruce Museum. Dat meldde onderandere de Stamford Patch van 11 maart 2014.

Onder die stukken bevinden zich een paar lokapāla, beschermers van de plaats. De ene heeft die specifieke oranje-achtige en groene glazuren die we beter kennen van de "Tang-paarden" en "Tang-kamelen", de ander is in de loop van de eeuwen zijn kleuren kwijt geraakt, of werd nooit afgewerkt (onderste foto).
Met de gift, zo zegt "The Bruce" is het museum een belangrijke bewaarplaats geworden voor chinese antiquiteiten.

Lokapāla (enkelvoud en meervoud) staan per traditie in de ingangspoort van wat grotere traditionele chinese tempels. Ze bewaken de vier kardinale windrichtingen, en hebben dan meestal ook iets in de hand dat gerelateerd is aan het zuiden (een snaarinstrument), het noorden, westen, of oosten.
Ze behoren, in tegenstelling tot de idee die de museumdirectie lijkt te hebben, niet specifiek tot het vajra-yāna, het "diamanten voertuig" dat esoterisch van praktijk is. In welke tijd de lokapāla werden geïntroduceerd is niet bekend. De meeste van deze beelden stammen uit de Tang, maar dat was dan ook een dynastie die ongebruikelijk lang aan de macht is geweest. Een afbeelding bij de China Buddhism Encyclopedia toont een esoterische vorm die de traditionalist niet zo snel onder die categorie zou scharen, en die net zo goed tot het Javaanse of Sumatraanse hinduïsme gerekend zou kunnen worden. De Mahāvastu, een kroniek uit het zuidelijke boeddhisme van Sri Lanka, geeft niet het woord Lokapāla, maar Lokapati.

Het klassieke Sanskriet kent het woord Lokapāla, en daar moet het inderdaad begrepen worden als Beschermer van de Wereld. Ook hier is sprake van een groep van vier, aangevuld met nog vier uit de tussenliggende windrichtingen: Indra (oost), Agni (= vuur) (zuidoost), Yama (zuid), Surya (= zon) (zuid-west), Varuna (west), Pavana of Vayu (= wind) (noord-west), Kubera (noord), Soma of Candra (= maan) (noord-oost).
Opvallend is dat het mahāyāna-boeddhisme het karakter van de angstaanjagende Kubera nog het liefst heeft overgenomen.

Uit de leer van de veda heeft het vroege boeddhisme het woord lokanātha overgenomen, een epithetum voor Boeddha: Heer van de wereld.
De vroege PTS-vertalers van de Pāli-canon, voor het merendeel in Groot-Britannië gevestigd en afkomstig uit een andere levensovertuiging, hebben het vertaald met "Redder van de Wereld", maar dat gaat een flink eind voorbij de etymologische betekenis. Ze zijn tot deze vertaling gekomen aan de hand van het gezegde: attāno loko anabhissaro -- zonder beschermer in deze wereld ('de wereld' loko).

Nadat deze pagina op de laatste dag van maart 2014 was opgeladen, haalde een geautomatiseerde zoekmachine een artikel uit de Joongang Daily naar boven dat op de 24ste van die maand was gepubliceerd. Dat artikel werd geïllustreerd met de achthoekige noordelijke stoepa op het terrein van de Koreaanse Yeongok-tempel (spreek: jong-gok; 2de g als in 'good'). De tempel werd gebouwd tijdens de Goryeo-periode, ergens tussen 918 en 1392. Het tempelgebouw en de vier stoepas, ieder op een kardinale windrichting, staan op de Nationale Erfgoederenlijst. Deze noordelijke zou gebouwd zijn in de eerste helft van genoemde periode. Op vier van de acht kanten staan afbeeldingen van de vier tsjatoer maha-rádjika dèva (caturmaharajikadeva), de vier grote windrichtingenbeschermers. De andere vier vlakken zijn opgevuld met rijk gedecoreerde wierookvaten. Op San-shin net vinden we een detailafbeelding. De veronderstelling dat deze stoepa en/of de andere de as van overleden monniken zou bevatten wordt niet herhaald door andere bronnen.