Begin mei 2017 werd bij Christie's een 12de-eeuws Loka-nātha-beeld onder de hamer gebracht.
(1) Het behoort tot de esoterische
Pala-periode van oost-India.
Wat aan deze emanatie van
Avalokiteshvara, de verbeelding van groot mededogen, opvalt, is dat de Lokanātha-manifestatie geen beeltenis van Amitābha Boeddha in de hoofdtooi heeft, in tegenstelling tot de traditionele, of oudere, Avalokiteshvara-beelden.
Wanneer we online zoeken naar Lokanātha, dan komen we als eerste bij een "italiaanse boeddhistische monnik"
(2) uit de 20ste eeuw (hij was de oudoom van Vicki Cioffi Pulicicchio, zegt Vicki), en vervolgens bij concepten uit het hinduïsme.
Het is bij
bhikkhu Anālayo, in een in Duitsland verschenen verhandeling dat we enige informatie vinden over de plaatsen in de zuidelijke boeddhistische canon waar de naam Lokanātha voorkomt. De schrijver heeft geconstateerd dat de naam alleen voorkomt in de, naar zijn en Von Hinuber's mening, latere Pāli-canon van het zuidelijke boeddhisme, en wel in de Thera-gatha en de Therī-gatha, de Zangen van de mannelijke seniores (
thera) en vrouwelijke seniores (
therī) die verlichting vonden. Hij en anderen twijfelen of de naam ook voorkomt in de oertekst van de
Madhyāma-āgama, een ander KLeine Voertuig-geschrift, eveneens behorend tot het zuidelijke boeddhisme, maar dan tot die collectie die in oost-Azië wordt bewaard. Niettemin is in Myanmar een 18de-eeuws beeld gevonden van een Lokanātha. We mogen daaruit afleiden dat aspecten van het mahāyāna, waartoe Avalokiteshvara c.q. Lokanātha behoren, ondanks alles toch terecht zijn gekomen in het tegen die tijd "staunch" theravāda-gebied dat Zuid-Azië vanaf zekere tijd is geworden.
Naar de mening van Senarát Para-navi-tana hanteerde het vroegste boeddhisme van Mongolië en Tibet de Lokanātha-figuur als "vernietiger van alle ziekten" (
asesa-roga(n)asnam; enkele diacritische tekens zijn weggelaten). Ook Benoytosh Bhattacharyya schrijft in zijn "The Indian Buddhist Iconography" (Calcutta 1958, p.130) over deze manifestatie, zonder overigens toe te komen aan een historische verhandeling.
Die noordelijke stromingen waren, zoals boven aangegeven, geïnspireerd door het uit oost-India in Nalanda terecht gekomen esoterische mahāyāna, en vanuit Tibet maakte een nieuwe,
saivistisch-geïnspireerde opvatting dan weer een bocht naar het zuiden, naar Myanmar. Het moet van daaruit zijn geweest dat Sri Lanka het concept, niet Lokanātha, maar wel Nātha heeft overgenomen, als in de
Nātha Dévale. Een "dévale" is in principe een hindu-heiligdom. Niettemin zien we hier dat vanuit genoemd heiligdom de daar vereerde godheid het boeddhisme beschermt, zoals de redacteur van de wiki-pagina
(3) het stelt.
Het hinduïsme is voor een belangrijk deel naar Sri Lanka gekomen met migranten uit zuidoost- en oost-India. Dus niet alleen economie en ecologie kunnen circulair zijn, idealiter, maar ook delen van levensbeschouwing zijn het.
(1) http://www.christies.com/lotfinder/sculptures-statues-figures/a-large-and-important-black-stone-figure-6061734-details.aspx?from=salesummery&intObjectID=6061734&sid=259bd3ac-4857-4433-a464-83977ea17b77
(2) In 2015 op engagedbuddhism.net. Sindsdien van het Net gehaald
(3) https://en.wikipedia.org/wiki/Natha_Devale,_Kandy
Deze pagina is er een op de site www.buddha-dharma.nl 
www.buddha-dharma.nl is eigendom van White Jade River, Instituut voor Boeddhisme
