Uit het archief van www.buddha-dharma.nl






ONTSTAAN VAN DE WERELD


In een op 22 juli 2019 opnieuw uitgezonden documentaire over de beeldhouwer Hildo Krop (1884-1970) was sprake van twee aan de gevel van een school in de amsterdamse Zocherstraat uitgevoerde werken waarvan het, vanaf de straat gezien, linkerdeel door de kunstkenners wordt geïdentificeerd als een reïncarnatie van Vishnu zijnde, naar de mening van heel wat hindus, maar niet van boeddhisten, Boeddha.
Het andere beeld is dat van de eveneens hindugod Shiva die uittorent boven wat een slang moet verbeelden.

Het nederlandse is een eigenaardig volkje. Wanneer ze schrikken van iets nieuws of vreemds, dan hebben ze 't maar niet meer over, dan is het "te erg". Een internetter als 020apps schrijft dan met betrekking tot die rechterkolom maar iets vaags over "de oude egyptische cultuur", dan ben je d'r van af.
Die slang onder Shiva — dat zal Krop goed geweten hebben — is de staart van de slang Vasuki (spreek: vaasoeki). Die staart werd door hemelse wezen gebruikt om de zee van melk te karnen, en uit die klonters ontstond de wereld.
Dat wil zeggen dat we hier te maken hebben met wat in het Sanskriet itihāsa wordt genoemd, en in het Duits "Wahrheit und Dichtung".
Waarheid is dan dat de wereld ontstond uit samenklontering van materiaal, en Dichtung is dat het samengeklonterde materiaal kruimelkaas was, en dat er in het universum wezens waren — die slang en de karners — die de wereld maakten.

Zie ook de vedische Nasadiya Sukta waarin sprake is van een voortijdelijke staat van het universum.
Daarin is geen sprake van een ontstaans-legende maar enkel van een zijnsstaat die,zo moeten we begrijpen de mens als ideale geestestoestand wordt voorgehouden.

Het is niet de enige ontstaanslegende. Er is de grote vogel (toen waren er al vogels) die een ei legde. Er is de grote jat die in zeven dagen (toen waren er al dagen) een wereldbol in elkaar flanste.

Waarom heeft het boeddhisme niet zo'n ontstaansverhaal? Omdat, zo zei Boeddha volgens een van de vroege Leerredes (sūtta), er nooit een eind komt aan dergelijke vraag en oplossessies. Wat hij er over zegt tegen de dikke jongen is meer een moraliserend verhaal, en niet een orale of geschreven vertelling waarin wordt gemijmerd over het universum.
Een flink deel van de mahāyānistische Lankāvatāra soetra gaat er op door, maar dan als reactie op een van de logisch-filosofische scholen van het hinduïsme.

De opvatting is dat dergelijke vraagstukken "gefundenes fressen" is voor wetenschappers, maar dat de "science of consciousness", de wetenschap van het bewustzijn, zich beter richt op het bereiken van verlichting, en op die weg wordt het oplossen van wetenschappelijke vraagstukken niet als erg bruikbare techniek gezien.

Daarmee is het boeddhisme een van de heel weinige stromingen die er geen ontstaansgeschiedenis op na houdt.




Deze pagina is er een op de site www.buddha-dharma.nl
www.buddha-dharma.nl is eigendom van White Jade River, Instituut voor Boeddhisme