■ De Indian Express was een van de kranten die na de rellen in Kathmandu inging op de oorzaken van het volksoproer in Nepal, niet alleen in de hoofdstad. Uit andere bronnen hadden we vernomen dat de Nepalese overheid zich zodanig geviseerd voelde dat ze het nuttig vond "socials" uit het luchtruim te moeten weren. Dan ging het om Facebook, X, en YouTube. Maar wellicht zijn ook andere e-media geweerd.
De "Gen Z" (generatie Z) pikte dit niet, verweet de overheid betrokken te zijn in corrupte praktijken, en kwam in opstand. Tijdens de demonstraties kwamen 19 jonge mensen om. Op 12 september was het aantal doden opgelopen tot rond de 60. De avond van de 14e kwam het aantal uit op 72. Uit het IE-artikel begrepen we dat overheidsgebouwen in brand waren gestoken. Een dag later kwamen beelden voorbij die toonden dat het gebouw op de schil na volledig was uitgebrand. Bekend werd ook dat Premier Oli was afgetreden, dat de President en Kabinetsleden naar een veiliger plaats waren gevlucht. Niettemin kwam op 14 september het bericht dat de minister van financiën was opgespoord, in zijn onderbroek door de straten werd gesleept, en te maken kreeg met lieden die hun kickbox-kunde in praktijk wilden brengen.
Daarvoor, op 12 september, werd een nieuwe PM geïnstalleerd, ze zou samen met de burgemeester van Kathmandu een interim-regering vormen. Oli was afgetreden, het Kabinet was gevlucht, maar de President was nog op zijn post gebleven en had kennelijk de keuze gemaakt. De avond van de 12e legde mevr. Karki de eed af, ten overstaan van de President alleen, zo moeten we aannemen.
Groot-Britannië liet onmiddellijk weten dat ze het goed vonden.

Ook andere media berichtten hoe er honderden gevangenen waren ontsnapt, resp. vrijgelaten. India Today van 10 september juichte, als het ware. De verslaggever merkte op dat de legerleider op tv een toespraak hield met op de achtergrond de "Hindu king's portrait". Het ging dan over de man uit de Shah-dynastie, de laatste koningen die over Nepal regeerden. Op 28 mei 2008 kwam een eind aan die dynastie, en wat we hebben meegekregen over het vervolg ervan was dat de toenmalige koning Gyanendra zijn leven verder wijdde aan het zijn van hotel-eigenaar. De dagen na de eerste rellen hielden de vragen over zijn mogelijke terugkeer naar een troon niet op. Vooral vanuit India was dat min of meer een wens, een ander hindu-rijk langs de grenzen, hoe prettig zou dat zijn.

Opmerkelijk was dat drie dagen voor de opstand het feest gevierd werd waarbij "de levende godin" (Kumári) door de straten van de hoofdstad werd gedragen. Nog steeds wordt de verering van zo'n meisje geplaatst binnen èn het hinduïsme, èn het boeddhisme, voorzover het Newari-geloof boeddhistisch genoemd kan worden of boeddhistische trekken heeft.
Ook van hieruit werd in de afgelopen jaren luid afstand genomen van het idee dat de Kumári-verering boeddhistisch zou zijn. Dat heeft enige tijd geholpen, maar uit de berichtgeving van fotojournalist Niranjan Shrestha begrijpen we toch dat zeker de hindus van Nepal, maar ook de Newari-gelovigen die combinatie persé in stand willen houden. Dat is voor wat betreft het boeddhisme buitengewoon problematisch omdat noch in de vroege, noch in de latere leer van het boeddhisme, d.w.z. in de canonieke, èn de post-canonieke werken, sprake is van levende, op aarde rondgaande goden en godinnen. En overigens is hier sinds de eerste vertaalpogingen het woord "god" gehanteerd geworden door vertalers die zo een containerbegrip⁽¹⁾ hebben willen intro-duceren voor een aantal verschillende termen uit de talen van India en die van het Verre Oosten.
Het Nepalese Kumáritje, dat per definitie uit de Newar-bevolking gerekruteerd moet worden — met de nadruk op 'moet', wordt door de gelovigen overigens niet als levenslang goddelijk gepresenteerd; zodra de kindertijd achter de rug is, is ze godin-af en gaat ze het gewone-mensen-bestaan binnen.

(1) Containerbegrip. Daarbij moeten we denken aan Sanskriet en Hybrid-Sanskritnamen als brahma, deva, gandhàrva, āsura etc.